Termin ekopsychiatria pojawił się już w latach 70. XX wieku, a w ostatnich latach zdaje się przeżywać swój renesans. Czym dokładnie jest ta dziedzina i jakie zagadnienia obejmuje?
Niektórzy mogą mieć wrażenie zbyt dużej liczby nurtów psychoterapeutycznych, psychologicznych czy medycznych. Bo oto mamy psychologię pozytywną, psychologię starzenia się, psychologię rozwojową. Psychoterapię egzystencjalną, humanistyczną, poznawczo-behawioralną, psychoanalizę, schematów. Jeśli zaś chodzi o psychiatrię, to zawsze była ona dla mnie jedna, stąd też termin ekopsychiatrii mnie zaintrygował.
Termin ekopsychiatria został wprowadzony przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatrów. Oznacza ono połączenie zagadnień psychiatrii i środowiska naturalnego. Bada jego wpływ na zdrowie psychiczne człowieka oraz wpływ zaburzeń psychicznych na relację z przyrodą. Pokazuje zależność między zdrowiem a stanem środowiska naturalnego i to, że są one nierozerwalnie powiązane.
Gdy słyszy się o działaniach terapeutycznych wykorzystujących naturę na pierwszą myśl pewnie przychodzi rozpromowania ostatnio terapia lasem, kąpiele leśne czy też działania w ogrodzie (hortiterapia). Gdy pomyślimy o tym jeszcze głębiej, można przecież zaliczyć do tego również wszystkie terapie z udziałem zwierząt: psów (dogoterapia/kynoterapia), kotów (felinoterapia), koni (hipoterapia), alpakami (alpakoterapia), królików (lagoterapia). W książce natomiast jest osobny rozdział poświęcony ornioterapii czyli terapii z udziałem ptaków, co dla mnie jest czymś nowym, ale ciekawym.
Cała książka prezentuje się równie interesująco. Jest ona podzielona na dwie części. W pierwszej pt. „Zdrowie w ujęciu ekologicznym – teoria i badania” przeczytać można o:
- historii ekopsychiatrii,
- ekopsychologii i ekopsychoterapii z naciskiem na Gestalt;
- biofilii, biofobii i bioróżnorodności a zdrowiu psychicznym;
- postępie cywilizacyjnym, zjawisku samotności i zdrowiu psychicznym i fizycznym;
- wpływie dorastania w środowisku zurbanizowanym lub naturalnym na ryzyko zachorowania na schizofrenię
- uzależnieniach behawioralnych w kontekście współczesnego stylu życia
- zanieczyszczeniu światłem i jego wpływie na nasze funkcjonowanie i zdrowie
- mózgu i stresie
- wpływie środowiska przyrodniczego na samopoczucie psychiczne
- postrzeganie lasu przez człowieka na przestrzeni lat
- ornitologii terapeutycznej w Polsce
Natomiast w części drugiej „Propozycje działań w praktyce” rozdziały są poświęcone:
- zielonym receptom i ich zastosowaniu w pracy z pacjentem
- dzieciom z trudnościami w otoczeniu przyrody (dzieci ze spektrum autyzmu, z mózgowym porażeniem dziecięcym, z niepełnosprawnością intelektualną, z zaburzeniami zachowania i uzależnieniem behawioralnym)
- ekopsychoterapii Gestalt w praktyce
- kąpielom leśnym i mindfulness jako narzędziach terapeutycznych
- dzieciom w naturze, czyli o edukacji i animacji przyrodniczej, a więc, m.in. o leśnych przedszkolach i szkołach czy zespole deficytu natury
Na pierwszy rzut oka książka może przypominać podręcznik, to nic bardziej mylnego. Jest napisana w naprawdę przystępny sposób. Choć w całości jest bardziej skierowana do specjalistów – psychiatrów, psychologów, psychoterapeutów, nauczycieli, pedagogów, to uważam, że choć fragmentarycznie powinien zapoznać się z nią każdy.
Na wyszczególnienie oprócz specjalistów zasługują również osoby odpowiedzialne za zagospodarowanie przestrzenne i politycy na różnych szczeblach – od tych lokalnych do skali bardziej makro. Tak, aby wiedzieli, że wszechogarniająca betonoza ma wpływ nie tylko na klimat, ale również na samopoczucie i zdrowie mieszkańców. Co zresztą sami podskórnie wiemy i czego doświadczamy. Choćby na tak podstawowym poziomie jak – większa betonoza –> większe upały –> większe wycieńczenie i możliwość przegrzania organizmu.
Uważam, że temat poruszony w tej książce jest na tyle istotny, że mógłby stać się inspiracją do organizowania szkoleń, warsztatów oraz paneli dyskusyjnych. Dzięki nim ludzie mogliby lepiej zrozumieć, jak wpływamy na środowisko oraz w jaki sposób ono oddziałuje na nasze zdrowie – zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Ekopsychiatria. Jak bliskość natury wspiera naszą psychikę to lektura obowiązkowa dla osób zainteresowanych psychologią i środowiskiem. Mnie otworzyła oczy na wiele spraw i dała sporo materiału do przemyśleń.
Współpraca reklamowa, barter
Egzemplarz do recenzji udostępniło wydawnictwo Sensus
Pod redakcją: Katarzyna Simonienko, Sławomir Murawiec, Piotr Tryjanowski
Tytuł: Ekopsychiatria. Jak bliskość natury wspiera naszą psychikę
Wydawnictwo: Sensus
Data wydania: 06.08.2024
Stron: 384
Powyższy generator jest formą linku afiliacyjnego, co znaczy, że jeśli w niego klikniecie i kupicie książkę właśnie z niego, otrzymam kilka groszy prowizji od sprzedaży, co pozwoli mi na rozwój bloga i moich social mediów. 🙂
Twoje teksty mają charakter i styl – brawo.Dobrze się to czytało. Ciekawie udało się zachować ten balans między osobistym tonem a konkretem. Zapisuję stronę – za jakiś czas będę chciał tu wrócić, żeby poczytać nowe mam nadzieje równie dobre teksty. Czy coś Cię szczególnie zaskoczyło podczas przygotowywania wpisu? Skąd czerpiesz inspiracje do takich treści?
Dziękuję za miłe słowa. Bardzo się cieszę, że tekst jest przystępny i dobrze się go czyta. Inspiracją jest praca i hobby, czyli psychoedukacja i książki. 🙂
Zapraszam serdecznie do obserwowania mnie na moich social mediach – Facebooku czy Instagramie oraz do zaglądania na blog. 🙂